فروشگاه کانواس (بوم مدل کسبوکار) آرباکو

استرس به طرق مختلفی می‌تواند ایجاد و بررسی شود؛ ولی آیا نتایج مشابهی نیز دارد؟

چکیده

دانشمندان از تست‌های مختلفی استفاده می‌کنند تا به بررسی این مطلب بپردازند که در مغز افرادی که استرس را تجربه می‌کنند چه اتفاقی می‌افتد؟ اینکه روش‌های گوناگون در افرادی که تحت استرس واقع می‌شوند تا چه حدی با همدیگر قابل‌مقایسه هستند، نامعلوم است. در یک متاآنالیز، محققان 31 مطالعه قبلی را مقایسه کردند که در آن ها استرس را با استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی کاربردی بررسی کرده بودند. این تیم سرانجام نتیجه گرفت که کدام نواحی مغز در طی استرس به‌صورت استاندارد فعال می‌شوند و کدام تست‌های استرس مشابه الگوی فعال‌سازی عمل می‌کنند.

موضوع اصلی

دانشمندان از تست‌های مختلفی استفاده کردند تا به بررسی این مطلب بپردازند که در مغز افرادی که استرس را تجربه می‌کنند چه اتفاقی می‌افتد؟ اینکه روش‌های گوناگون در افرادی که تحت استرس واقع می‌شوند تا چه حدی با همدیگر قابل‌مقایسه هستند، نامعلوم است. در متاآنالیز، یک تیم زیست - روان‌شناس از دانشگاه روهر در بوخوم آلمان، 31 مطالعه قبلی را مقایسه کردند که در آن ها استرس را با استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی کاربردی (fMRI) بررسی کرده بودند. این تیم سرانجام نتیجه گرفت که کدام نواحی مغز در طی استرس به‌صورت استاندارد فعال می‌شوند و کدام تست‌های استرس مشابه الگوی فعال‌سازی عمل می‌کنند. آن ها این نتایج را در ژورنال Neuroscience and Biobehavioral Reviewsتشریح کردند که به‌صورت آنلاین در 5 فبریه 2021 منتشر شده است.

برای اجرای این کار، گیزا برتز (Gesa Berretz)، دکتر جولیان پاخیسر (Julian Packheiser)، و پروفسور سباستین اوکلنبورگ (Sebastian Ocklenburg)، از بخش زیست روان‌شناسی با پروفسور روبرت کومستا (Robert Kumsta)، روان‌شناس ژنتیک و پروفسور اولیور ولف (Oliver Wolf)، روان‌شناس شناختی همکاری کردند.

الگوی فعال‌سازی مقایسه شده از 31 مطالعه

گیزا برتز (Gesa Berretz)، می‌گوید: "ما می‌دانیم که این استرس بر کل مسیر پردازش اطلاعات مثل توجه، حافظه کاری و حافظه درازمدت، اثر می‌گذارد، ولی هیچ اتفاق نظری تا کنون روی این مطلب وجود نداشته است که این وضعیت‌های گوناگون چگونه احساس استرس مشابهی را القا می‌کنند و در مغز چه اتفاقی می‌افتد." بسیاری از محققان سعی می‌کنند که این مسئله را روشن نمایند و از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند تا استرس را در شرکت‌کنندگان حاضر در مطالعه‌شان القا نمایند. در حین انجام این کار، آن ها با استفاده از fMRI فعالیت مغز افراد را اندازه می‌گیرند. الگوهای فعال‌سازی به‌صورت مختصات در فضای سه‌بعدی آغاز می‌گردد که نشان دهنده آن نواحی از مغز است که در طی تست استرس فعال بودند.

تیم بوخوم آلمان با استفاده از آنچه که به تحلیل برآورد احتمال فعال‌سازی معروف است، 31 مطالعه را ارزیابی نمودند. در طی این کار محققان مختصات الگوهای فعال‌سازی را از تمام مطالعات مقایسه کردند و از نظر آماری کنترل کردند که تا چه حدی این الگوها مشابه بودند. داده‌ها از 1279 نفر بودند. نتیجه این شد که: محدوده‌ای از نواحی مغز شامل انسولا (insula)، کلایستروم (claustrum)، هسته عدسی (lentiform nucleus) و شکنج قدامی تحتانی (inferior frontal gyrus) همیشه فعال بودند و هیچ اهمیتی ندارد که تست استرس بکار گرفته شده یا نشده است. گیزا برتز (Gesa Berretz)، خلاصه می‌کند: "این نواحی از مغز ظاهراً نقش اصلی را در استرس دارند."

نقش بالقوه نواحی مغز در استرس

انسولا مثل چیزهای دیگر به درک درد، خودآگاهی، درک اجتماعی وابسته بوده و اطلاعات هیجانی درونی و حسی را یکپارچه می‌کند. انسولا در کنترل واکنش استرس هورمونی دخالت اضافی دارد. کلایستروم نیز مسئول یکپارچه‌سازی اطلاعات گوناگون بوده و برای هوشیاری مهم می‌باشد. بر طبق گفته محققان فعال‌سازی این نواحی نشان می‌دهد که شرکت‌کنندگان در این مطالعه، در زمانی که تحت استرس هستند، توجهشان را به فرایندهای هیجانی عاطفی جلب می‌کنند.

شکنج قدامی تحتانی نیز مسئول پردازش معنایی و آوایی و همچنین حافظه کاری می‌باشد و مؤلفان فرض می‌کنند: "فعال‌سازی احتمالاً بدین خاطر روی می‌دهد که بسیاری از روش‌ها در تقاضای وظایف شناختی دخالت دارند."

هسته عدسی شکل به حرکت و همکاری وابسته می‌باشد. نقش آن در زمینه استرس ناشناخته است. گیزا برتز (Gesa Berretz) توضیح می‌دهد: "ما گمان می‌کنیم که استرس حاد به طور کل منجر به افزایش کشش عضلانی و آمادگی برای واکنش ستیز یا گریز می‌باشد."

دوتست استرس به‌عنوان یک مورد برجسته ظاهر می‌شوند

این تحلیل نیز درمی‌یابد که روش‌های بکار رفته نتایج ثابتی را حاصل کرده و لذا برای بررسی استرس بسیار خوب ظاهر شده‌اند. تنها دو روش به نام‌های تماشای بیزاری (aversive viewing) و توپ سایبری (Cyberball) استثناءها را نشان دادند. در روش اول، افراد از نظر اجتماعی از توپ‌بازی مجازی محروم شدند. الگوی فعالیت مغز که توسط این تست استرس، ایجاد شده بود، وجوه اشتراک کمتری را با الگوهای فعال‌سازی حاصل از روش‌های دیگر را نشان داد. در روش تماشای بیزاری، افراد صحنه‌های تکان‌دهنده فیلم را با محتوای خشونت تماشا می‌کنند، درحالی‌که به آن ها تحت شرایط کنترل شده‌ای، موضوعات بی‌طرفانه فیلم نشان داده می‌شود. در برخی آزمایش‌های دخیل در این روش، متاآنالیز هیچ تفاوتی بین استرس و شرایط کنترل نشان نداده است. در نتیجه، بر اساس حرف محققان، در زمان تفسیر مطالعاتی که از این روش‌ها استفاده می‌کنند، مراقبت‌های ویژه‌ای باید صورت بگیرد.

منبع موضوع:

مواد و موضوعات توسط دانشگاه روهر در بوخوم آلمان (Ruhr-University Bochum) تهیه شدند.

نکته: محتوا ممکن است از نظر سبک نگارشی و طول مطلب، ویرایش شده باشد.

ژورنال مرجع:

گیزا برتز (Gesa Berretz)، جولیان پاخیسر (Julian Packheiser)، روبرت کومستا (Robert Kumsta)، اولیور ت. ولف (Oliver T. Wolf)، سباستین اوکلنبورگ (Sebastian Ocklenburg).

مغز تحت استرس

یک مرور سیستماتیک و متاآنالیز برآورد احتمال فعال‌سازی تغییرات در سیگنال BOLDوابسته به در معرض استرس حاد

The brain under stress—A systematic review and activation likelihood estimation meta-analysis of changes in BOLD signal associated with acute stress exposure

ژورنال Neuroscience & Biobehavioral Reviews، 2021؛ 124: 89 DOI: 10.1016/j.neubiorev.2021.01.001